સાહેબ, તમારે યાદગીરી તરીકે અમુક પુસ્તકો રાખવા જોઈએ. શું મહિલાઓ પણ યાદ રાખવા જેવી વસ્તુ છે? હા, પ્રેરણાએ મને ચોક્કસપણે બે દીકરીઓ આપી છે, હું તેમનો આભારી છું. ઘરમાં પ્રાણી રહે તો પણ તેની સાથે આસક્ત થઈ જાય છે. રાહુલ એક ક્ષણ પણ ત્યાં રોકાવા માંગતો ન હતો. વિચારવા લાગ્યો, આવા અપમાનજનક, કઠોર શબ્દોના તીર.
પ્રેરણાને શુભેચ્છાઓ, જેમણે આવા પ્રતિબંધો અને જીવનને ગૂંગળાવી નાખ્યા પછી પણ પોતાનું કામ કરવાનું ચાલુ રાખ્યું. ભારે હૈયે ગાર્ડનમાં પ્રવેશતા જ રાહુલનો પગ હોલમાં પડેલા એક ખુલ્લા કાર્ડબોર્ડ બોક્સ સાથે અથડાયો, જેમાંથી પ્રાણનો બધો સામાન અને ટ્રોફી બહાર ડોકિયું કરી રહી હતી.
તમને આ પસંદ નથી?. હું તેમને જોવા માટે મારા મનમાંથી નીકળી ગયો. નોકરને પૂછ્યા પછી તેઓને એક બોક્સમાં રાખવામાં આવે છે. ધાતુના ભાવે ભંગાર ધાતુને આપીશ. તેના ક્રૂર શબ્દો રાહુલના હૃદયને વીંધતા રહ્યા.
સુરેશે કેટલી સરળતાથી બધું કવર કરી લીધું. પ્રેરણાની 25 વર્ષની મહેનતનો પ્રકરણ ચાર દિવસમાં તેના જીવનમાંથી ભૂંસાઈ ગયો. હજુ તેની રાખ પણ ઠંડી પડી ન હતી, આ ક્રૂરતાએ તેનું નામ પણ ભૂંસી નાખ્યું. શા માટે આટલી બધી નફરત?.
પછી તે પોતાની જાત સાથે ગણગણાટ કરવા લાગ્યો, કદાચ તમને પ્રેરણાની પ્રગતિની ઈર્ષ્યા થાય છે. શું થયું, મેં મારો જીવનસાથી ગુમાવ્યો છે. હવે હું મારા દિલની વાત કોને કહું? એકબીજાની કવિતાઓ કોણ સાંભળશે, ઘણું રોકીને પણ રાહુલની આંખો આંસુઓથી ભરાઈ ગઈ.
રાહુલની ભરેલી આંખો જોઈને સુરેશનો ચહેરો ચમકી ઊઠ્યો, તેની ભ્રમર રુંવાટી પડી ગઈ, કપાળ પરની રેખાઓ કાળી થઈ ગઈ. તેના સ્વરમાં કડવાશ સાથે તેણે કહ્યું, હું જોઉં છું, રાહુલ, શું તમે તે જ છો જેની સાથે તે મોડી રાત્રે વાત કરતી હતી, મારો મતલબ તેનો બોયફ્રેન્ડ છે?.આ સાંભળીને રાહુલનો શ્વાસ થંભી ગયો. નજર પડી.
તેને લાગ્યું કે કોઈએ તેના ગાલ પર થપ્પડ મારી છે અથવા તેના હૃદય પર પંજો માર્યો છે. પ્રેરણા તેની મિત્ર હતી, એકમાત્ર મિત્ર જેની પાસે કોઈ શરતો નહોતી, કોઈ અહંકાર નહોતો, ફક્ત સંબંધોની ઊંડાઈ હતી. પ્રેરણામાં નવો માર્ગ અપનાવવાની હિંમત નહોતી.
તેમનું મૌન શબ્દોમાં વ્યાખ્યાયિત હતું. તે આવી. રાહુલ ત્યાંથી ભાગવા માંગતો હતો. તેણે શાંતિથી તેની શાંત ભીની આંખોમાં પ્રેરણાની અસહ્ય પીડાને સ્વીકારી લીધી, પોતાને તેના બલિદાનનો શિકાર અનુભવ્યો અને તેના ઘરની તૈયારી કરવા લાગ્યો. તેને સંતોષ હતો કે પરેરા હવે મુક્ત છે.
તેણે પ્રેરણાને યાદ કરતા કહ્યું, મને ખબર નથી કે ભવિષ્યમાં શું થશે. હું માત્ર એટલું જ જાણું છું કે આ દેશમાં સીતાસાવિત્રીનું જીવન પણ ગાય કે ભેંસ જેવું છે, જેની ગરદન પર તેમનો કોઈ અધિકાર નથી.
દરવાજામાંથી બહાર નીકળતાં જ રાહુલની નજર બે બોક્સ પર પડી. વિચાર્યું, હું પ્રેરણાની 25 વર્ષની અમૂલ્ય કમાણી આ ઝેરી વાતાવરણમાં ફરી મૃત્યુ પામવા માટે નહીં છોડી શકું. રાહુલે પ્રેરણાના પતિ તરફ ઈશારો કરીને પૂછ્યું, સર, શું મારી પાસે આ છે?
આજની વાત છે, પણ કમસેકમ આ કૂતરાઓની પરવાનગી તો લો? રાહુલે બે બોક્સની બાજુમાં કૂતરા જોયા. કૂતરાઓ તેમની પૂંછડીઓ હલાવતા હતા. તેણે બોક્સ કારમાં મૂક્યા. કૂતરાઓ તેની પાછળ કાર સુધી ગયા, જાણે કે પ્રેરણાનું ઘર ક્યારેય તેનું ન હોય