જો આ ખાસ રીતે કરશો તુલસીનાં પાનનું સેવનતો,થશે એક નહીં આટલાં બધાં ફાયદા…..

આમાં કોઈ શંકા નથી કે આયુર્વેદમાં તુલસીનું ખૂબ મહત્વ છે. પરંતુ તેનું સેવન કરવાની યોગ્ય રીત કઈ છે. આ પ્રશ્ન વારંવાર ઊભો થાય છે અમે તમને તુલસીના સેવન નો સૌથી ફાયદા કારક રીત જણાવી રહ્યા છીએ

તુલસી એક ટટ્ટાર, બહુશાખી છોડ છે જે ૩૦ થી ૬૦ સેમી ઊંચો વધે છે. તેની ડાળીઓ રોમમય (રૂંવાટી વાળી) હોય છે તથા સામસામે એક-એક એમ સાદા પાન ઉગે છે જે તીવ્ર ગંધ ધરાવે છે. આના પાન પર્ણદંડ (petiole) દ્વારા મુખ્ય ડાળી સાથે જોડાયેલા હોય છે અને તેમનો આકાર લંબગોળ હોય છે જે ૫ સેમી સુધી લાંબા થાય છે, તેની કિનારે થોડા ખાંચા પણ હોય છે. આને આછા જાંબુડી રંગના ઝીણાં ફૂલ આવે છે

જે કલગી પ્રકારનાં પુષ્પવિન્યાસમાં હોય છે.મુખ્ય બે પ્રકારની તુલસીનું ભારતમાં વાવેતર કરાય છે—લીલા-પાંદડા વાળી (રામ તુલસી) અને જાંબુડીયા-પાંદડા વાળી (શ્યામ/કૃષ્ણ તુલસી).ઓસીમમ ટેનુફ્લોરમની એક જાત થાઈ વાનગીઓમાં પણ વપરાય છે તેને થાઈ તુલસી, અથવા ખા ફ્રાઓ તરીકે ઓળખાય છે—આને “થાઈ બાસીલ” ન ગણવું, જે ઓસીમમ બેસીલીકમની એક જાત છે.

તુલસી પ્રાચીન વિશ્વ તરિકે ઓળખાતા અને સમશિતોષ્ણ પ્રદેશોની મૂળ નિવાસી છે, અને તેનું વાવેતર બહોળા પ્રમાણમાં થાય છે આ ઉપરાંત છુટા-છવાયા નિંદણ તરિકે પણ ઉગેલી જોવા મળે છે. તુલસીનું વાવેતર ધાર્મિક અને આયુર્વેદિક ઉપયોગ મટે થાય છે,અને તેના સુગંધી-તેલ માટે પણ.

દક્ષિણ એશિયામાં આ એક ઘરગથ્થુ ઓસડ તરીકે તથા હર્બલ ચા બનાવવા માટે વ્યાપક પ્રમાણમાં પ્રચલિત છે આ ઉપરાંત આયુર્વેદમાં પણ બહોળા પ્રમાણમાં વપરાતી ઔષધિ છે.વળી વૈષ્ણવ સંપ્રદાયમાં તેનું ખૂબ મહત્ત્વ છે જેમાં ભક્તો તુલસીના છોડની પુજા કરે છે અને તેના પાનનો ઉપયોગ પણ અનેક પ્રકારે પુજાવિધિમાં થતો હોય છે.

તુલસી એક છોડ છે જેની વર્ષોથી પૂજા કરવામાં આવે છે આજની તારીખમાં પણ તુલસીનો છોડ ભારતીય સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા માં પૂજનીય છે.તેમાં સંસ્કૃતિ અને સભ્યતા ઓ વિશે વાત કરવામાં આવી હતી.

હવે તુલસીનો ઉપયોગ પાઠ ઉપરાંત આયુર્વેદિક અને રોગોથી બચવા માટે પણ થાય છે.બ્લડ સુગર લેવલ થી લઇ ને રોગ પ્રતિકારક શક્તિ સુધી તુલસીના અસંખ્ય ફાયદા છે.પરંતુ તુલસીને ચાવવામાં કેટલાક ગેરફાયદા પણ છે.

પેહલા વાત કરીએ તુલસીના ફાયદાની.તુલસીનો છોડ એન્ટી બેક્ટેરિયલ ગુણધર્મો ધરાવે છે જેના કારણે વર્ષોથી શરદીથી બચવા માટે તુલસીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છેતુલસીમાં આ એન્ટી બેક્ટેરિયલ અને એન્ટી માઇક્રોબાયલ ગુણ પણ છે અને આ તુલસી ખરાબ શ્વાસ ની ગંધ ને દૂર કરવામાં અસર કારક બનાવે છે તુલસીનો છોડ કબજિયાત અને ચરબીનું ચયાપચય વધારે છે.

જે તમારા બ્લડ સુગર નું લેવલ ઘટાડે છે.પાચન તંત્ર માટે પણ તુલસી ખૂબ ફાયદાકારક છે.તુલસીનો છોડ એસિડ રિફ્લેક્સ ને સંતુલિત કરીને તમારા પાચનમાં સુધારો કરવામાં મદદ કરે છે.એટલુજ નહિ ,વિવિધ અભ્યાસોમાં જાણવા મળ્યું છે કે તુલસીના સેવનથી કેન્સર થવાની સંભાવના ઓછી થાય છે. મોં નું અને સ્તન કેન્સરને નિયંત્રિત કરવા માટે તુલસીનો મોટો ફાળો છે.પરંતુ તુલસીને ચાવવાથી કેટલીક આડઅસર તાજેતરમાં સંશોધન માં બહાર આવી છે.જેમાં લત એક નજર નાખવી જરૂરી છે.

1) દાંત ને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે,.

તુલસીનું સેવન કરવાથી અથવા એણે ચાવવાથી દાંતના રંગ પર અસર પડે છે ઘણા વૈજ્ઞાનિકોના જણાવ્યા અનુસાર,તુલસીના પાન માં આર્સેનિક નો જથ્થો હોય છે.જો તમે તુલસીને ચાવશો તો તે મોં માં હાજર લાળ તત્વોમાં ઓગળી જાય છે.આને કારણે આપણે દાંત માં સડો, મસુડો ની પરેશાની જેવી પરિસ્થિતિનો સામનો કરવો પડી શકે છે.

2 ) ગર્ભવતી સ્ત્રીઓ નુકસાનનું કારણ બને છે :
જો તમે ગર્ભવતી છો અથવા સ્તનપાન કરાવતા હોવ તો તુલસીનું બિલકુલ સેવન ન કરો. હિમાચલ ફાર્મસી કોલેજના અધ્યયન મુજબ, જો તમે તુલસીનું સેવન કરો છો, તો તમારા ગર્ભાશયમાં એસ્ટ્રગલનું પ્રમાણ વધે છે, જે સંકોચન તરફ દોરી જાય છે અને સુવાવડ પર પણ જોખમ કરી શકે છે.

3 ) યકૃત પર આડ અસર થાય છે : ડબલ્યુ એચ ઓ મુજબ જે લોકો એસ્ટા મીનોફેન તેમ જ તુલસી જેવી દવાઓ લે છે,તે તમારા યકૃતને અસર કરે છે ,જે તમારા યકૃતને નુકસાન પહોંચાડે છે.

4 ) ફળદ્રુપતા પર પણ અસર કરે છે : તુલસીના પાનનું સેવન સ્ત્રીઓ અને પુરુષો માં ફળદ્રુપતાને અસર કરે છે,તેથી જ વંધ્યત્વ આજે એક સામાન્ય સમસ્યા તરીકે ઉભરી આવી છે.તુલસીમાં પ્રજનન હોર્મોન્સ ઘટાડવાની ક્ષમતા છે.
તુલસીનું સેવન કરવાની યોગ્ય રીત :

1) તુલસી ચા : દરેક વ્યક્તિએ આદુ, ઈલાયચી ની ચા પીવી જ જોઈએ,પરંતુ તમે તુલસી ચા પીધી છે ? નિષ્ણાતો ના માટે તુલસી ચાવવું જોખમી માનવામાં આવે છે આ કિસ્સામાં ,તમારે ચા સાથે તુલસી લેવી જોઈએ. આ તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ ફાયદા કારક રેહશે અને તમારી રોગ પ્રતિકારક શક્તિ ને પણ મજબૂત બનાવશે.

2 ) તુલસીનો ઉકાળો : આ કોરોના સમયગાળા દરમિયાન તમારી જાતને સ્વસ્થ રાખવી એ સૌથી મોટી જવાબદારી છે, આ કિસ્સા માં તુલસીનો ઉકાળો તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે સૌથી ફાયદાકારક રેહશે.કોઈ પણ વસ્તુનો વધારે ઉપયોગ હાનિકારક છે.આવી સ્થિતિમાં ,તુલસીનું વધુ પડતું સેવન તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે હાનીકારક હોઈ શકે છે અને તમારી પાચન શક્તિને પણ નબળી બનાવી શકે છે .