આ છે એક એવી જગ્યા જ્યાં ભગવાન જાતે આવીને કરે છે ભોજન,વિશ્વાસ ના થતો હોઈ તો જાણી લો આ ચમત્કાર..

એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે ભગવાન વિષ્ણુ ચાર ધામની તેમની તીર્થયાત્રા પર જાય છે ત્યારે તેઓ હિમાલયના ઉચ્ચ શિખરો પર બનેલા તેમના નિવાસસ્થાન બદ્રીનાથમાં સ્નાન કરે છે પશ્ચિમમાં ગુજરાતના દ્વારકામાં વસ્ત્રો પહેરો તેઓ પુરીમાં ભોજન કરે છે.

અને દક્ષિણમાં રામેશ્વરમમાં આરામ કરે છે દ્વાપર પછી ભગવાન કૃષ્ણ પુરીમાં રહેવા લાગ્યા અને વિશ્વના નાથ એટલે કે જગન્નાથ બન્યા પુરીનું જગન્નાથ ધામ ચાર ધામોમાંનું એક છે અહીં ભગવાન જગન્નાથ મોટા ભાઈ બલભદ્ર અને બહેન સુભદ્રા સાથે રહે છે.

હિંદુઓના પ્રાચીન અને પવિત્ર 7 શહેરો પૈકી પુરી ઓરિસ્સા રાજ્યના દરિયા કિનારે આવેલું છે જગન્નાથ મંદિર વિષ્ણુના 8મા અવતાર ભગવાન કૃષ્ણને સમર્પિત છે ભારતના પૂર્વમાં બંગાળની ખાડીના પૂર્વ કિનારે આવેલું પવિત્ર શહેર પુરી ઓરિસ્સાની રાજધાની ભુવનેશ્વરથી થોડે દૂર છે.

આજનું ઓરિસ્સા પ્રાચીન સમયમાં ઉત્કલ પ્રદેશ તરીકે જાણીતું હતું દેશના સમૃદ્ધ બંદરો હતા જ્યાં જાવા સુમાત્રા ઇન્ડોનેશિયા થાઇલેન્ડ અને અન્ય ઘણા દેશો આ બંદરો દ્વારા વેપાર કરતા હતા પુરાણોમાં તેને પૃથ્વીનું વૈકુંઠ કહેવામાં આવ્યું છે.

તે ભગવાન વિષ્ણુના ચાર ધામોમાંથી એક છે તે શ્રી ક્ષેત્ર શ્રી પુરુષોત્તમ ક્ષેત્ર શક ક્ષેત્ર નીલાંચલ નીલગીરી અને શ્રી જગન્નાથ પુરી તરીકે પણ ઓળખાય છે અહીં લક્ષ્મીપતિ વિષ્ણુએ વિવિધ વિનોદ કર્યા બ્રહ્મા અને સ્કંદ પુરાણ અનુસાર ભગવાન વિષ્ણુએ.

અહીં પુરૂષોત્તમ નીલમાધવના રૂપમાં અવતાર લીધો હતો અને સાબર જાતિના સૌથી આદરણીય દેવતા બન્યા હતા સાબર જાતિના દેવતા હોવાના કારણે અહીં ભગવાન જગન્નાથનું સ્વરૂપ આદિવાસી દેવતાઓ જેવું છે.

પહેલા આદિજાતિના લોકો લાકડામાંથી પોતાના દેવતાઓની મૂર્તિઓ બનાવતા હતા જગન્નાથ મંદિરમાં સાબર જાતિના પૂજારીઓ ઉપરાંત બ્રાહ્મણ પૂજારીઓ પણ છે જ્યેષ્ઠ પૂર્ણિમાથી અષાઢ પૂર્ણિમા સુધી સાબર જ્ઞાતિના દૈતાપતિ જગન્નાથજીની તમામ વિધિઓ કરે છે.

પુરાણો અનુસાર નીલગિરિમાં પુરુષોત્તમ હરિની પૂજા કરવામાં આવે છે પુરુષોત્તમ હરિને અહીં ભગવાન રામનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે સૌથી જૂના મત્સ્ય પુરાણમાં લખ્યું છે કે પુરુષોત્તમ ક્ષેત્રની દેવી વિમલા છે.

અને અહીં તેમની પૂજા થાય છે રામાયણના ઉત્તરાખંડ અનુસાર ભગવાન રામે રાવણના ભાઈ વિભીષણને તેમના ઇક્ષ્વાકુ વંશના પારિવારિક દેવ ભગવાન જગન્નાથની પૂજા કરવાનું કહ્યું આજે પણ પુરીના શ્રી મંદિરમાં વિભીષણ વંદનાની પરંપરા ચાલુ છે.

પુરી ધામનું ભૌગોલિક વર્ણન સ્કંદ પુરાણમાં મળે છે સ્કંદ પુરાણ અનુસાર પુરી દક્ષિણના શંખ જેવું છે અને તે 5 કોસ એટલે કે 16 કિલોમીટરના વિસ્તારમાં ફેલાયેલું છે એવું માનવામાં આવે છે કે તેમાંથી લગભગ 2 કોસ બંગાળની ખાડીમાં ડૂબી ગયો છે.

તેનું પેટ સમુદ્રની સોનેરી રેતી છે જે મહોદધિના પવિત્ર જળથી ધોવાઇ જાય છે વડા વિસ્તાર પશ્ચિમ દિશામાં છે જે મહાદેવ દ્વારા સુરક્ષિત છે બ્રહ્મા કપાલ મોચન શિવનું બીજું સ્વરૂપ શંખના બીજા વર્તુળમાં બિરાજમાન છે.

એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન બ્રહ્માનું એક માથું મહાદેવની હથેળીમાં ચોંટી ગયું હતું અને તે અહીં પડ્યું હતું ત્યારથી અહીં મહાદેવ બ્રહ્માના રૂપમાં પૂજાય છે શંખના ત્રીજા વર્તુળમાં માતા વિમલા અને ભગવાન જગન્નાથ નાભિમાં રથ સિંહાસન પર બિરાજમાન છે.

આ મંદિરના સૌથી જૂના પુરાવા મહાભારતના વનપર્વમાં મળે છે એવું કહેવાય છે કે સૌપ્રથમ સાબર આદિવાસી વિશ્વવાસુ દ્વારા નીલમાધવના રૂપમાં તેમની પૂજા કરવામાં આવી હતી આજે પણ પુરીના મંદિરોમાં ઘણા સેવકો છે.

જેઓ દૈતાપતિ તરીકે ઓળખાય છે રાજા ઇન્દ્રદ્યુમ્ન માલવાના રાજા હતા જેમના પિતાનું નામ ભરત અને માતાનું નામ સુમતિ હતું રાજા ઇન્દ્રદ્યુમ્ને સ્વપ્નમાં જગન્નાથના દર્શન કર્યા ઘણા ગ્રંથોમાં રાજા ઇન્દ્રદ્યુમ્ન અને તેના યજ્ઞ વિશે વિગતવાર લખ્યું છે.

તેમણે અહીં ઘણા વિશાળ યજ્ઞો કર્યા અને એક તળાવ બનાવ્યું એક રાત્રે ભગવાન વિષ્ણુએ તેમને સ્વપ્નમાં દર્શન આપ્યું અને કહ્યું કે મારી પાસે નીલાંચલ પર્વતની એક ગુફામાં એક મૂર્તિ છે તેનું નામ નીલમાધવ છે.

તમે મંદિર બનાવો અને તેમાં મારી આ મૂર્તિ સ્થાપિત કરો રાજાએ પોતાના સેવકોને નીલાંચલ પર્વતની શોધમાં મોકલ્યા તેમાંથી એક બ્રાહ્મણ વિદ્યાપતિ હતા વિદ્યાપતિએ સાંભળ્યું હતું કે સાબર કુળના લોકો નીલમાધવની પૂજા કરે છે.

અને તેમના દેવતાની આ મૂર્તિને નીલાંચલ પર્વતની ગુફામાં છુપાવી છે તે એ પણ જાણતો હતો કે સાબર કુળના વડા વિશ્વવાસુ નીલમાધવના ઉપાસક છે અને તેણે મૂર્તિને ગુફામાં છુપાવી હતી ચતુર વિદ્યાપતિએ સરદારની પુત્રી સાથે લગ્ન કર્યા.

છેવટે તે તેની પત્ની દ્વારા નીલમાધવની ગુફા સુધી પહોંચવામાં સફળ થયો તે મૂર્તિ ચોરીને રાજા પાસે લાવ્યો વિશ્વવાસુ તેના પ્રિય દેવતાની મૂર્તિની ચોરીથી ખૂબ જ દુઃખી હતા ભગવાન પણ પોતાના ભક્તના દુઃખથી દુઃખી થયા.

ભગવાન ગુફામાં પાછા ફર્યા પરંતુ તે જ સમયે રાજ ઇન્દ્રદ્યુમ્નને વચન આપ્યું કે તે એક દિવસ તેની પાસે પાછો આવશે જો કે તે એક દિવસ તેના માટે એક વિશાળ મંદિર બનાવશે રાજાએ મંદિરનું નિર્માણ કરાવ્યું અને ભગવાન વિષ્ણુને મંદિરમાં બેસવા કહ્યું.

ભગવાને કહ્યું કે તું મારી મૂર્તિ બનાવવા માટે દરિયામાં તરતો વૃક્ષનો મોટો ટુકડો લાવો જે દરિયામાં તરીને દ્વારકાથી પુરી આવી રહ્યો છે રાજાના સેવકોને તે ઝાડનો ટુકડો મળ્યો પરંતુ બધા લોકો મળીને તે ઝાડને ઉપાડી શક્યા નહીં.

ત્યારે રાજા સમજી ગયા કે નીલમાધવના વિશિષ્ટ ભક્ત સબર કુળના વડા વિશ્વવાસુની મદદ લેવી પડશે વિશ્વવાસુ ભારે લાકડાં ઉપાડીને મંદિરમાં લાવ્યા ત્યારે સૌ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા હવે લાકડામાંથી ભગવાનની મૂર્તિ બનાવવાનો વારો હતો.

રાજાના કારીગરોએ ઘણી કોશિશ કરી પણ કોઈ લાકડામાં છીણી પણ ન નાખી શક્યું ત્યારે ત્રણે લોકના કુશળ કારીગર ભગવાન વિશ્વકર્મા વૃદ્ધના વેશમાં આવ્યા તેણે રાજાને કહ્યું કે તે નીલમાધવની મૂર્તિ બનાવી શકે છે.

પરંતુ સાથે જ તેણે શરત પણ મૂકી કે તે 21 દિવસમાં મૂર્તિ બનાવશે અને એકલો જ બનાવશે તેમને બનાવતા કોઈ જોઈ શકતું નથી તેની શરત સ્વીકારવામાં આવી લોકો કરવત છીણી હથોડાના અવાજો સાંભળતા રહ્યા.

રાજા ઇન્દ્રદ્યુમ્નની રાણી ગુંડિચા પોતાને રોકી ન શકી જ્યારે તેણી દરવાજા પાસે ગઈ ત્યારે તેણીને કોઈ અવાજ સંભળાયો નહીં તેણી ગભરાઈ ગઈ તેણે વિચાર્યું કે વૃદ્ધ કારીગર મૃત્યુ પામ્યો છે તેણે રાજાને તેની જાણ કરી.

અંદરથી કોઈ અવાજ સંભળાતો ન હતો એટલે રાજાને પણ એવું જ લાગ્યું તમામ શરતો અને ચેતવણીઓને અવગણીને રાજાએ ઓરડાનો દરવાજો ખોલવાનો આદેશ આપ્યો રૂમ ખોલતાની સાથે જ વૃદ્ધ ગાયબ હતા.

અને તેમાં 3 અધૂરી મૂર્તિઓ પડી હતી ભગવાન નીલમાધવ અને તેમના ભાઈના હાથ નાના હતા પરંતુ તેમના પગ ન હતા જ્યારે સુભદ્રાના હાથ અને પગ બિલકુલ નહોતા ભગવાનની ઈચ્છા માનીને રાજાએ આ અધૂરી મૂર્તિઓની સ્થાપના કરી ત્યારથી આજ સુધી ત્રણેય ભાઈ-બહેનો આ સ્વરૂપમાં અસ્તિત્વ ધરાવે છે.